Ο Νικόλαος Σκουφάς ήταν ιδρυτικό μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Γεννήθηκε το 1779 στο Κομπότι της Άρτας. Το επώνυμο Σκουφάς προήλθε από το προηγούμενο του επάγγελμα ως κατασκευαστής σκούφων στο κατάστημα που είχε ανοίξει στην Άρτα.

Το 1813 μετανάστευσε στην Οδησσό, όπου επιδόθηκε στο εμπόριο και συνδέθηκε με τον Αθανάσιο Τσακάλωφ και τον Εμμανουήλ Ξάνθο. Με αυτούς συναποφάσισε την ίδρυση εταιρείας με σκοπό την ελευθέρωση της Ελλάδας. H γνωστή Φιλική Εταιρεία ιδρύθηκε στην Οδησσό, στις 14 Σεπτεμβρίου 1814, και αμέσως οι τρεις ιδρυτές επιδόθηκαν στο έργο της προετοιμασίας του Αγώνα.

Ο Ξάνθος έφυγε για την Κωνσταντινούπολη με σκοπό να προετοιμάσει το έδαφος για τη μύηση των ομογενών στην Εταιρεία, ενώ o Σκουφάς και ο Τσακάλωφ πήγαν στην Μόσχα, όπου τελειοποίησαν τον κανονισμό της Εταιρείας και προσπάθησαν να μυήσουν τα πρώτα μέλη. Στην αρχή αντιμετώπισαν δυσπιστία και άρνηση, καθώς οι περισσότεροι θεωρούσαν το εγχείρημα ανεδαφικό. Η μύηση του Γεώργιου Σέκερη, γόνου ευκατάστατης οικογένειας, έδειξε προς στιγμή ότι το δυσμενές κλίμα θα άλλαζε.

Ο Τσακάλωφ όμως, ιδιαίτερα απογοητευμένος από τη βραδύτητα της εξάπλωσης της Εταιρείας, πρότεινε στο Σκουφά να εγκαταλείψουν τα σχέδιά τους. Ο Σκουφάς θεώρησε σκοπιμότερο να μεταφερθεί η έδρα της Εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη: εκεί, ο μεγάλος αριθμός των Ελλήνων, αλλά και η εξέχουσα θέση πολλών ομογενών, θα αποτελούσαν ευνοϊκό παράγοντα για την προετοιμασία τού Αγώνα.

Ωστόσο, η κακή υγεία του δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει την αποστολή του.

Το όνομά του έχει δοθεί σε έναν από τους τέσσερεις Δήμους του Νομού Άρτας, σε κεντρικό δρόμο της πόλης της Άρτας (στον οποίο βρίσκεται το κτίριο όπου στεγαζόταν αρχικά η επιχείρησή του) αλλά και σε δρόμο στο κέντρο της Αθήνας, στο Κολωνάκι.