Ναός Αγίας Παρασκευής

Ναός Αγίας Παρασκευής

Φωτογραφία Banner Αξιοθεάτων

Ο ναός της Αγίας Παρασκευής, δεσπόζει σε χαμηλό λόφο στο κέντρο της Ροδαυγής, 24 χιλιόμετρα βόρεια της Άρτας. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, το ναό ανήγειραν οι κάτοικοι στο συγκεκριμένο σημείο καθ’ υπόδειξη της ίδια της Αγίας, όταν μετά από ισχυρή κατολίσθηση, εγκατέλειψαν το αρχικό χωριό τους και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Το παλαιό χωριό αναφέρεται ως, Αγία Παρασκευή, Χάβος και Κακολάγκαδο, ονομασίες που μαρτυρούν, τόσο τη δυσμενή γεωλογική θέση, όσο και την ύπαρξη εκεί εκκλησίας της αγίας Παρασκευής που μετακινήθηκε μαζί με τους κατοίκους στη Ροδαυγή. Λέγεται ότι στη θέση του σημερινού ναού βρέθηκε η εικόνα της αγίας, μοτίβο που συναντάται συχνά στη λαϊκή παράδοση. Η ιστορία γύρω από την ίδρυση της εκκλησίας της Ροδαυγής, τη συνδέει άρρηκτα με το θρησκευτικό συναίσθημα των κατοίκων και την καθιστά σημαντικό προσκύνημα της ευρύτερης περιοχής.
Στο σύνολο του ναού ανήκουν το καμπαναριό και το παλιό οστεοφυλάκιο, καθώς στα νότια του ναού λειτουργούσε μέχρι πρόσφατα νεκροταφείο και δύο τάφοι ιερέων στα ανατολικά, εκατέρωθεν της κόχης του ιερού
Αρχιτεκτονική: Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στη Ροδαυγή χτίστηκε το 1804, σύμφωνα με επιγραφή στο υπέρθυρο της βόρειας εισόδου και ακολουθεί τα ηπειρώτικα πρότυπα ναοδομίας. Κατασκευασμένη από γκρίζο ασβεστόλιθο και στεγασμένη με γκρίζες σχιστόπλακες κατατάσσεται στον γνωστό τύπο της τρίκλιτης θολωτής βασιλικής με τρούλο. Ο τύπος αυτός συνηθίζεται, με παραλλαγές, σε όλη την Ήπειρο τον 18ου αιώνα επιφέροντας εμφανείς αλλαγές στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική. Η απουσία της πολυπλοκότητας στους αρχιτεκτονικούς όγκους, οι μεγάλες διαστάσεις, το αδρό χτίσιμο , ο τύπος της βασιλικής, καθώς και οι βαριές πλακοσκεπείς στέγες, προσδίδουν δωρικότητα και επιβλητικότητα.
Κατά μήκος της δυτικής πλευρά του ναού αναπτύσσεται υπερυψωμένος νάρθηκας. Τη βόρεια και δυτική πλευρά περιβάλλει στοά σε σχήμα Γ με πλακόστρωτο δάπεδο και έδρανα, ενώ από τις ίδιες όψεις γίνεται και η είσοδος στον κυρίως ναό και στο νάρθηκα, αντίστοιχα. Η στέγη της στοάς, καλυμμένη και αυτή με γκρίζες σχιστόπλακες , ακουμπά στους τοίχους του ναού και στηρίζεται σε ορατούς ξυλοδοκούς και σπονδυλωτούς κίονες.
Εντυπωσιακό είναι και το ψηλό κωδωνοστάσιο με διαδοχικά καθ΄ ύψος τοξωτά ανοίγματα. Σύμφωνα με προφορική μαρτυρία το καμπαναριό δεν οικοδομήθηκε κατά την ίδρυση του ναού, αλλά το 1850, ύστερα από συλλογική προσφορά των κατοίκων.
Πλατιά σκάλα στα βόρεια συνδέει την εκκλησιά με την πλατεία του χωριού τοποθετώντας την, έτσι οργανικά τ στη ζωή του οικισμού και στις ποικίλες εκδηλώσεις.

Εξωτερικός διάκοσμος: Πάνω από την επιγραφή του βορείου υπέρθυρου που αναφέρει το έτος ίδρυσης του ναού υπάρχει πλάκα με ανάγλυφο ανθέμιο. Μεταξύ του διακοσμητικού μοτίβου και της επιγραφής ανοίγεται σχισμή, πιθανός για την εναπόθεση του κλειδιού της εισόδου. Άλλη μαρμάρινη πλάκα βρίσκεται πάνω από την είσοδο του νάρθηκα με ανάγλυφη παράσταση λιονταριών, κυπαρισσιού και δύο ήλιων, καθώς και την χρονολογία 1863.
Εσωτερικός διάκοσμος: Ο κυρίως ναός βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με το νάρθηκα. Στην οροφή, εκτός από τον υπερυψωμένο τρούλο, ανοίγονται και μικροί τυφλοί τρουλίσκοι. Δύο κιονοστοιχίες, με έξι πέτρινους, δωρικούς κίονες για την κάθε μια, χωρίζουν τα κλίτη του ναού. Οι τοίχοι είναι ασβεστωμένοι. Μόνο στο Ιερό Βήμα υπάρχουν δύο τοιχογραφίες όπου αποδίδεται η Άκρα Ταπείνωση και μορφές αγίων.
Καλλιτεχνικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το ξυλόγλυπτο μπαρόκ τέμπλο του ναού. Ζώνες με θωράκια και κυμάτια, διακοσμημένες με έξεργα γεωμετριά και άνθινα μοτίβα, κεφαλές λεόντων και μορφές αγγέλων. Οι μεγάλες εικόνες του τέμπλου πατούν πάνω σε ζώνη με θωράκια που χωρίζονται με κιονίσκους. Πάνω από τις εικόνες αναπτύσσονται δύο διακοσμητικές ζώνες και πιο πάνω δημιουργούνται τα πλαίσια για τις μικρές εικόνες επιστηλίου. Πάνω από κάθε εικόνα είναι σκαλισμένοι άγγελοι. Την επίστεψη του τέμπλου διαμορφώνει πλούσιος φυτικός διάκοσμος μέσα στον οποίο κυριαρχούν οι δύο φολιδωτοί δράκοντες, σύμβολα της νίκης της ζωής κατά του θανάτου και του καλού κατά του κακού. Στην κορυφή του τέμπλου αποδίδεται η Σταύρωση με τα λυπηρά (εικόνες Παναγίας και Ιωάννη), δεξιά και αριστερά.
Ιδιαίτερο ύφος προσθέτει στο τέμπλο η μετωπική μορφή του Χριστού, Μεγάλου Αρχιερέα με τα διακριτικά του επισκόπου , στη συρόμενη θύρα της ωραία πύλης. Η τεχνοτροπία και τα χρώματα δένουν αρμονικά με το υπόλοιπο σύνολο. Προς το τέλος του 20ου αιώνα η εικόνα αφαιρέθηκε για άγνωστη αιτία και αντικαταστάθηκε από άλλη ξυλόγλυπτη, κατασκευασμένη σε κάποιο σύγχρονο εργαστήριο. Επανατοποθετήθηκε με εμφανείς φθορές, λόγω της εγκατάλειψή της σε αποθήκη, τον Μάρτιο 2014, μετά από ενέργειες ανθρώπων που αγωνιούσαν για την τύχη της, αλλά και την μέριμνα του ιερέως της ενορίας Αθανασίου Αθανάσιου. Στα τέλη του προηγούμενου αιώνα ανήκουν και οι μικρότερες ξύλινες θύρες του τέμπλου, οι οποίες εικονίζουν τις μορφές των αρχαγγέλων, Μιχαήλ και Γαβριήλ και αντικατέστησαν τις λιτές υφασμάτινες κουρτίνες σκούρου ερυθρού χρώματος, οι οποίες έφεραν σταυρό και χρυσαφί κρόσσια.

Ο ναός της Αγίας Παρασκευής στην Ροδαυγή, ορίστηκε ως ενοριακός ναός με τον Ν. 3615/16-7-1928, Φ.Ε.Κ. 120/11-7-1928, τ. Α’5 και ως τέτοιος λειτουργεί μέχρι σήμερα.

Πολυμέσα

Χάρτης

Περιήγηση στον Χάρτη
Click to listen highlighted text!